De demonstraties in Turkije

1. Hoe lang werk je al bij het ITS?
Ik werk er al vanaf het begin in 2010, dus ruim 3 jaar nu. Ik was nauw betrokken bij de oprichting ervan.

2. Wanneer was je in Turkije?
Ik was de laatste keer van 10 tot en met 15 juni in de hoofdstad Ankara.

3. Voor hoe lang was je toen in Turkije, en waar ben je geweest?
Ik was toen vijf dagen daar en ik was in Ankara.

4. Waarom intrigeert Turkije je?
Turkije is een fascinerend land. Het bestaat pas sinds 1923 maar heeft een projectie op de geschiedenis die tot voor het jaar nul gaat. Het fenomeen natievorming is vrij nieuw in Turkije, en dat komt terug in een felle patriottisme. Zo moet het in de rest van Europa ook zijn geweest in de 18e eeuw. Dat maakt Turkije een mix van oud en nieuw, hierdoor blijft het altijd spannend wat er gaat gebeuren. Gemiddeld om de tien jaar een militaire ingreep, onrusten, unanieme verkiezingsoverwinningen, complottheorieen; alles komt voor en dat is erg interessant om van dichtbij mee te maken. Het is een complex en ingewikkeld land waar je elke dag verrast wordt met nieuwe gebeurtenissen die de dag ervoor nog ondenkbaar waren.

5. Zijn jouw roots ook Turks?
Mijn roots zijn erg ingewikkeld: mijn moeders kant komt uit wat nu Bulgarije is en mijn vaders kant uit wat nu Griekenland is. Beide stukken behoorden tot de twintigste eeuw tot het Osmaanse Rijk waarna het opgedeeld werd tussen de Balkan-landen. Mijn opa's en oma vluchtten daarop naar de Republiek Turkije in de jaren '30 en daar zijn mijn ouders geboren. Rond hun 20ste verhuizden ze vervolgens naar (eerst Duitsland en toen) Nederland waar ik geboren en getogen ben. Het lijkt dus wel een familietraditie om elke generatie op een ander continent te baren. Tel daarbij op dat ik een Franse voornaam heb, en ik ben een echte wereldburger.

6. En: hoe spreken we jouw achternaam eigenlijk uit?
Mijn achternaam is Sağ (dus een g met een omgekeerd dakje) en wordt officieel uitgesproken als een stille g maar met de regel dat de klinker ervoor verlengd wordt (dus 'Saa' eigenlijk). Het Turks kent namelijk de grammaticale regel dat klinkers en medeklinkers om en om moeten, dus de stille g is dan een tussenoplossing voor het verlengen van een klinker. Maar meestal gebruik ik gewoon 'Sag' hoor.

7. Wat waren jouw bevindingen in Turkije vorige week?
De situatie in Turkije was vrij anders dan ik tot dan toe had gehoord in de Nederlandse media. Het was niet zozeer kemalisten tegen islamisten maar een transpolitieke groep met nationalisten, communisten en nog veel meer groepen die gewoon een hekel hebben aan het gedrag van Erdoğan. Wat me ook verder opviel was de komische situatie van de demonstranten, de spandoeken die ze hebben, de slogans die ze gebruiken, de leuzen op de muren. Het was allemaal hilarisch. Denk aan "Wat verwacht je van jouw kind als je hem Erdoğan noemt" en "Ik kon geen slogan vinden" en "Wees niet bang ma, ik sta achteraan". Er was geen grimmige sfeer of agressieve omgeving. Het had meer wat weg van een braderie of Koninginnedag. Het een soort van feestelijke bijeenkomst die rond 19 uur begint en rond 01:00 eindigt. In de tussentijd heb je mensen die eten, bier, kleding, boeken, etc. proberen te verkopen of gewoon weggeven. Pas na 01:00, als mensen een paar biertjes te veel hebben, wordt een kleine groep een beetje vervelend.

8. Vind je dat de media een eerlijk beeld toont van de situatie in Turkije?
Nee, dat is niet het geval. Maar dat is een probleem wat ook hiervoor aan de orde was. Het is voor mij onbegrijpelijk dat een land dat zo vaak in het nieuws is, toch niet begrepen wordt. En dan denk ik aan erg simpele dingen: de volkskrant die zegt dat "het taksimplein in Ankara" is of dat Erdoğan "Ergodan" heet (en het artikel 'Ergodan' in de kop heeft staan). Los daarvan wordt er gezegd dat het kemalisten tegen islamisten is, maar ook dat klopt niet. Bij alles hoort een nuance, zelfs bij het politiegeweld.

9. Heb je enig idee hoe de Turkse gemeenschap in Nederland over Erdogan denkt?
Ik denk dat het merendeel van de Turken in Nederland toch conservatief is en dus pro-Erdoğan zal zijn. Het idee heerst nog steeds dat veel linkse mensen atheïst zijn en dus slecht zijn. De Turken in Nederland zijn meestal wat conservatiever en religieuzer.

10. Staan er in de provincie Utrecht nog demonstraties op de agenda zover jij weet?
Utrecht is de enige stad in de Randstad waar geen protesten op de agenda staan. Amsterdam, Rotterdam en Den Haag heeft dat allemaal wel en zelfs in Eindhoven waren protesten maar Utrecht heeft vooral conservatieve, religieuze Turken uit Centraal Anatolië die veelal pro-Erdoğan zijn. Vroeger had je in Utrecht een vereniging van linkse Turken maar die is inmiddels gesloten dus het geeft aan hoe sterk de conservatieve Turken in Utrecht zijn. Het is niets voor niets dat veel religieuze organisaties van de Turken hun statutaire zetel in Utrecht hebben.

Armand Sağ

27 juni 2013

© Armand Sağ 2013