Armand Sağ
Link
 

 

Türk-Ermeni araştırma komisyonu
   
 

Türk-Ermeni araştırma komisyonu

Türkiye ve Ermenistan arasında imzalanan protokolun devamında 1915 olayları değerlendirecek olan uluslararası araştırma komisyonu[1] kurulacaktır. Ermenistan’ın tezine göre bu olay ‘soykırım’ken (yani Ermenileri yeryüzünden yok etmek için devlet tarafından düzenlenmiş sistematik bir plan), Türklere göre Ermeni çete üyeleri ve Osmanlı asker arasında sivil savaş sözkonusuydu.

Ermenistan’ın bu komisyona onay vermesi kolay gerçekleşmemiştir, fakat Türkler bu konuda ısrarlı olması ve uluslararası platformda üç en büyük kurum tarafından (Birleşmiş Milletler[2], Avrupa Parlementosu[3] ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı[4]. destek görmesi büyük bir baskıya neden oldu. Türkiye bu komisyonun kurulmasından dolayı çok sevinirken[5], araştırmanın sonucu ne olursa olsun kabul edeceğini beyan etmiştir. Ermenistan ise Ermeni tarihçi Richard Hovannisian’a göre komisyonun kurulmasını büyük bir darbe olarak algılıyor: “Ermenistan’ın bu komisyonun kurulmasına izin vermesi sadece bir sonuca çıkar ki 1915’in aslında soykırım olmadığını ve derin bir araştırmanın gerekli olduğu”.[6]

Şimdi herkesin aklında geçen soru şudur ki: bu komisyonda kimler yer alacaktır? Doğal olarak Türkiye Türk veya Osmanlı uzmanlı olan tarihçileri (örneğin Fransız Prof. Dr. Paul Dumont[7] ve Alman Prof. Dr. Eberhard Jäckel[8]) önerecektir ki bu dalda çoğunluk ‘soykırım’ kelimesini kabul etmemektedir. Ayrıca bu uzmanlığa sahip olan profesörler de (örneğin Prof. Dr. Justin McCarthy[9] ve Prof. Dr. Guenter Lewy[10]) sosyal-hukuki terim olan ‘soykırım’ kelimesini makalelerinden kullanmazlar, hatta çoğu zaman ‘soykırım’ kelimesini kullanmadıkları gibi “üst görevliler tarafından düzenlenmiş bir yok etme planı” olmadığını da makalelerinde anlatırlar. Bunu Hollandalı tarihçiler de yapmaktadırlar: eski VVD milletvekilisi ve tarihçi Drs. Arend Jan Boekestijn[11], eski GL Avrupa Parlemento milletvekilisi Drs. Joost Lagendijk ve PvdA Avrupa Parlemento Drs. Jan Marinus Wiersma, hatta bazı Belçikalı tarihçiler de bu tezi savunmaktadırlar Drs. Antoon Gailly[12] ve Drs. Luc Vervloet[13].

Fakat Ermenistan’ın bu tarihçileri kabul etmeyeceği şimdiden beklenen bir olay, büyük bir ihtimal veto hakkını kullanıp bu üstteki tarihçilerin komisyona alınmasını engelleyecektir. Ayrıca soykırım tarihi üzerinde uzmanlık yapmış olan tarihçileri önerecektir ki bu dalda çoğunluk soykırım tezini kabul etmektedir, Dr. Ton Zwaan bunun bir örneğidir. Peki bu iki daldaki tarihçiler neden farklı sonuçlara varıyor diye sorarsanız, bu aslında çok basittir. Türkiye ve Osmanlı İmparatorluğu üzerinde çalışan tarihçiler kendi araştırma konularını kötüleyip fon veya burs alma şanslarını azaltmak istemezler. Soykırım araştırmacılar için ise konu biraz farklıdır ki, onlar ne kadar çok olayı ‘soykırım’ olarak kabul ettirebilirlerse araştırma konuları o kadar geniş olarak ve aldıkları fon ve burslar ona göre olur. Geniş bir araştırma konusu daha çok zaman istediği için pratikte araştırmacı daha yüksek bir burs miktarı alacaktır demektir.

Bu üstteki soykırım tarihçiler hariç Ermenistan Amerika’da yaşayan Ermeni kökenli tarihçileri komisyona alınması için önermesi bekleniyor. Bu isimler arasında Prof. Dr. Vahakn Dadrian, Prof. Dr. Richard Hovhannisian, Dr. Peter Balakian ve Dr. Kevork Hintlian yer almaktadır. Türkiye ise aynısını yapıp Amerika’daki Prof. Dr. Kemal Karpat, Prof. Dr. Halil İnalcık, Prof. Dr. Metin Tamkoç ve Prof. Dr. Metin Kunt’u önerebilir. Ermenistan bunun üstünde Türk kökenli Dr. Taner Akçam, Dr. Halil Berktay ve Hollandalı Türk Dr. Uğur Ümit Üngör gibi önerebilir ki bu araştırmacılar ‘soykırım’ı kabul edenlerdir.

Fakat Ermenistan unutmasın ki Türkiye’de bu konuda bir çok isim önerebilir: Prof. Dr. Aleksandr Artsrunovich Lalayan, Süryani-Ermeni kökenli Edward Tashji, Levon Panos Dabağyan[14] ve Hollanda’da ikamet eden Türkolog Drs. Kitapjiian. Bu isimler o kadar bilinmese de “kesinlikle soykırım değildir” dedikleri bilinmektedir.[15] Zaten bir çoğu bu yüzden dışlanmış, tehdit edilmiş ve mahkemeye verilmiştir. Türkiye bunu da gündeme getirebilir: Ermenistan veya Ermeniler tarafından “soykırımı inkar ediyor” diyerek mahkemeye verilen tarihçiler neden basından ilgi almıyor diye. Fransa, İsviçre gibi ülkelerde soykırımı inkar etmek yasakken Hollanda’nın CU (Hıristiyan Birliği) partisi de aynı yasayı Hollanda’da gerçekleştirmek istemektedir.[16]

Ermenistan’da Dr. Aybars Görgülü[17] mahkemeye verilirken İsviçre’de Dr. Perinçek ve Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu mahkemeye verilmiştir. Hatta Fransa’da Prof. Dr. Bernard Lewis[18] suçlu bulunup para cezasını çarptırılmış. Hollanda’da ise Prof. Dr. Birsen Karaca[19] CU’nin yasa önerisinden dolayı Ermeni tehcirine değinmek bile istememiştir.[20] Dolayısıyla Ermenistan bu tarihçilerin sempatisini alamayacaktır. Fakat Ermenistan da benzer olaylar gündeme getirebilir. Türkiye’de Orhan Pamuk, Hrant Dink ve Elif Şafak gibi isimler mahkemeye verilmiştir “Ermeni soykırımını kabul ettikleri” için. Sadece iki olay arasında çok önemli bir fark vardır ki Türkiye’de çoğu dava bir kaç hafta içinde iptal edilmiştir, fakat Amerikalı Prof. Dr. Bernard Lewis Fransa’da Ermeniler tarafından mahkemeye verilip suçlu bulunmuştur.

Eski Amerika cumhurbaşkanı George W. Bush’ın Orta Doğu danışmanı ve dünyanın en önemli profesörlerinden biri olan Lewis için bu çok acı bir olay olmuştur. Suçlu bulunduktan sonra Fransa mahkemesi tarafından bir çok tazminat ödenmesi istenilen Lewis, Ermenilere 1 Fransız Frank, Le Monde gazetesine bir sayfalık özür ilanı koymak için 20.000 Frank, Forum of Armenian Associations in France (Fransa’daki Ermeni Dernekler Federasyonu)’na 10.000 Frank, International League Against Racism and anti-Semitism (Irkçılık ve Yahudi düşmanlığa Karşı Uluslararası Vakıf)’a 4000 Frank ve davanın tüm masraflarını ödemek zorunda kalmıştır.

Bu dava sırasında Lewis Amerika’da meslektaşlarının desteğini aldıysa da, komisyona katılması çok zor olacaktır ki Ermenistan bu davadan sonra Lewis’in onlara karşı bir kin oluşturmuş olduğunu iddia edebilir. Aynısı Prof. Dr. Stanford Shaw[21] ve Samuel Weems için geçerlidir ki her ikisine de fanatik Ermeniler tarafından suikast düzenlenmiştir. Özellikle Amerikalı Shaw, Türk ve Osmanlı Tarih profesörü, özel adresine molotov kokteyl ve bombalı saldırı ile çok büyük olaylar yaşamıştır.

Ayrıca Türkiye İngiliz ve İsveç joker hakkını kullanmayı deneyecektir ki bu iki ülke ‘soykırım’ı kabul etmemektedirler. İsveç Dış İşler Bakanı Carl Bildt[22] bir kaç ay önce açık açık “Ermeni Soykırımı’nın kabulu Türkiye için AB’e girme şartı olamaz çünkü biz İsveç olarak da kabul etmiyoruz bu sözde soykırımı.” Dolayısıyla Türkiye Dr. Bertil Dunér[23] gibi İsveçli ve Prof. Dr. Norman Stone[24] ile Prof. Dr. Hew Strachan[25] gibi İngiliz tarihçilerin komisyona alınmasını isteyeceğini öngörülmektedir.

Eğer Türk ve Osmanlı Araştırmaları Ordinaryus Profesörü Prof. Dr. Heath Lowry[26] (Amerika’nın Princeton Üniversitesi) de komisyona katılacaksa Ermenistan baya zor duruma düşebilir ki Lowry Ermeni tezin en önemli kaynağını deşifre etmiştir. ‘The Story Behind Ambassador Morghentau’s Story’ adlı kitabında sözde göz şahidi olarak geçen Amerikan elçinin 1918 tarihli kitabını araştıran Lowry bir çok hata tespit etmiştir. Lowry araştırmasında Amerikan elçinin ‘Ambassador Morghentau’s Story’ adlı kitabın iki Ermeni tarafından yazıldığını ıspatlamıştır. Başka bir iddia ise Adolf Hitler’in meşhur cümlesidir. Bunu da Dr. Leon Picon[27], Prof. Dr. Heath W. Lowry ve İsrail tarihçi Dr. Tom Segev[28] araştırıp Hitler’in böyle bir cümle sarf etmediğini keşfetmişlerdir.

Görüldüğü gibi hem Türkiye, hem Ermenistan tarafından onaylanan tarihçi bulmak çok zor bir iş olacaktır. Bu yüzden daha önce 1915 olaylarını pek değinmemiş ve uluslararası platformda tanılmayan tarihçilerin komisyona alınması ciddi bir seçenek olmuştur. Hollandali tarihçiler Dr. René Bakker[29] ve Drs. Eelko Y. Hooijmaaijers[30] yakında komisyona davet edilirse hiç şaşırmayın derim.



Armand Sağ

14 ocak 2010

© Armand Sağ 2010

[1] http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=9i2ee0ku

[2] http://www.tegenwicht.org/weblog_2006/67_armeens.htm

[3] http://www.volkskrantblog.nl/bericht/77330

[4] http://www.hurriyet.com.tr/english/domestic/9337483.asp?scr=1

[5] http://www.idizayn.com/avim/bultentekli.php?haberid=10259

[6] http://www.kophaber.com/news_detail.php?id=4726

[7] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=25:dr-paul-dumont&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[8] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=33:prof-dr-eberhard-jaeckel&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[9] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=44:prof-dr-justin-mccarthy&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[10] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=38:prof-dr-guenter-lewy&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[11] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=23:drs-arend-jan-boekestijn&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[12] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=60:drs-antoon-gailly&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[13] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=59:drs-luc-vervloet&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[14] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=61:armeense-historicus-geen-genocide&catid=5:actueel&Itemid=7

[15] http://www.armandsag.nl/interviews/De%20Armeense%20Kwestie.html

[16] http://www.human.nl/index.php?pg=nws&nwsid=2756

[17] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=145:armeense-rechtszaak-tegen-historicus&catid=5:actueel&Itemid=7

[18] http://www.armenian-genocide.org/Affirmation.240/current_category.76/affirmation_detail.html

[19] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=126:daar-praat-ik-liever-niet-over-in-een-land-als-nederland&catid=5:actueel&Itemid=7

[20] http://www.refdag.nl/artikel/1379415/CU+dient+wet+in+tegen+negationisme.html

[21] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=22:prof-dr-stanford-shaw&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[22] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=100:zweden-erkent-genocide-niet&catid=5:actueel&Itemid=7

[23] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=26:dr-bertil-duner&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[24] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=51:prof-dr-norman-stone&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[25] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=52:prof-dr-hew-strachan&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[26] http://dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=39:prof-dr-heath-w-lowry&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[27] http://realgenocide.blogcu.com/armenian-hitler-quote-proven-to-be-fabrication/3661671

[28] http://www.haaretz.com/hasen/spages/914602.html

[29] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=58:dr-rene-bakker&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

[30] http://www.dearmeensekwestie.nl/index.php?option=com_content&view=category&id=61:drs-eelko-hooijmaaijers&Itemid=15&layout=blog&Itemid=13

 

Copyright ElaDesign (disclaimer)